Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao, Tòa án nhân dân Tối cao và Bộ Quốc phòng vừa ban hành Thông tư liên tịch số 03/2018 hướng dẫn về trình tự; thủ tục thực hiện ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh .... trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử. (Thông tư có hiệu lực kể từ ngày 18 tháng 3 năm 2018).

Cán bộ hỏi cung hoặc lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội (gọi tắt là người bị hỏi cung) phải đăng ký với cán bộ chuyên môn tại cơ sở giam giữ hoặc trụ sở cơ quan điều tra, viện kiểm sát để được bố trí phòng chuyên dụng trong việc ghi âm, ghi hình có âm thanh. Sau đó, cán bộ hỏi cung làm thủ tục trích xuất đối với bị can bị tạm giam hoặc triệu tập bị can đang tại ngoại theo quy định (không được đưa bị can tại ngoại vào hỏi cung ở cơ sở giam giữ, trừ trường hợp đối chất với bị can đang bị tạm giam). Việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh phải được thông báo cho người bị hỏi cung và ghi vào biên bản.

Việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh bắt đầu từ khi cán bộ hỏi cung nhấn nút bắt đầu. Cán bộ phải đọc thời gian bắt đầu và ghi rõ trong biên bản. Trong quá trình hỏi cung có thể tạm dừng ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh bằng cách nhấn nút tạm dừng. Trước khi tạm dừng phải đọc rõ thời gian tạm dừng, lý do tạm dừng, khi tiếp tục làm việc cũng phải đọc rõ thời gian tiếp tục, quá trình này được ghi rõ trong biên bản…

Trường hợp không bố trí được thiết bị ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh thì không được tiến hành hỏi cung. Trường hợp đang hỏi cung mà thiết bị xảy ra sự cố kỹ thuật thì phải dừng ngay buổi hỏi cung, lấy lời khai. Việc này ghi rõ trong biên bản, có xác nhận của cán bộ chuyên môn. (Theo thông tư này thì cán bộ hỏi cung chỉ được thực hiện hoạt động tố tụng này khi bố trí được thiết bị ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh).

Trong giai đoạn điều tra, kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh được sử dụng trong trường hợp:

- Bị can hoặc người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội thay đổi lời khai so với lời khai đã khai trước đó, để làm rõ hành vi phạm tội của bị can, pháp nhân thương mại và đồng phạm khác (nếu có);

- Kiểm tra việc chấp hành pháp luật của điều tra viên, cán bộ điều tra, kiểm sát viên, kiểm tra viên trong quá trình hỏi cung, lấy lời khai.

Trong giai đoạn truy tố, kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh để:

- Truy tố;

- Xác định tính khách quan trong hỏi cung bị can hoặc lấy lời khai;

- Để đánh giá chứng cứ làm rõ hành vi phạm tội của bị can và đồng phạm;

- Đặc biệt, để kiểm tra, phát hiện có hay không dấu hiệu oan, sai;

- Bị can có bị bức cung hoặc dùng nhục hình hoặc vi phạm pháp luật trong giai đoạn điều tra.

Trong quá trình chuẩn bị xét xử, Hội đồng xét xử quyết định việc cho nghe, xem nội dung được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh tại phiên tòa trong các trường hợp sau:

- Kiểm tra chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan đến vụ án mà Hội đồng xét xử thấy cần thiết phải kiểm tra công khai tại phiên tòa;

- Bị cáo tố cáo bị bức cung, nhục hình trong quá trình hỏi cung bị can, lấy lời khai; bị cáo, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội thay đổi lời khai;

- Khi có đề nghị của kiểm sát viên, điều tra viên và những người tiến hành tố tụng.

...

Chính phủ thống nhất việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh trong điều tra, truy tố, xét xử trên phạm vi toàn quốc chậm nhất đến ngày 01 tháng 01 năm 2020.

Trao đổi trong chương trình "Câu chuyện hôm nay" phát sóng ngày 22/03/2018 kênh truyền hình Quốc Hội Việt Nam: http://quochoitv.vn/Videos/cau-chuyen-hom-nay/2018/3/cau-chuyen-hom-nay-22-03-2018/171449